RAG en het aanpassingsvermogen van de organisatie

Het werk in en tussen zorgorganisaties wordt steeds complexer. Zorgmedewerkers werken onder grote druk en moeten zich voortdurend aanpassen en resilient omgaan met onverwachte situaties om de patiëntveiligheid te waarborgen. Met de RAG (Resilience Analysis Grid) heb je een methode om te bepalen of de organisatie of afdeling voldoende resilient is om toekomstige uitdagingen tegemoet te treden.

De Resilience Analysis Grid (RAG)

RAG is een instrument ontwikkeld door prof. Erik Hollnagel en is afkomstig uit Resilience Engineering (RE). RE zoekt naar manieren om het vermogen van systemen onder wisselende omstandigheden te laten slagen of de veerkrachtige prestatie van een systeem te vergroten. Met de RAG kan inzicht verkregen worden in de organisatorische resilience door in gesprek  te gaan met elkaar over de complexe omstandigheden waarin wordt gewerkt. Zodat zelfs na een incident of constant hoge druk de noodzakelijke activiteiten uitgevoerd kunnen worden.

Resilience is het vermogen van het systeem om het functioneren aan te passen voorafgaand, tijdens of na veranderingen en verstoringen

Een belangrijk kenmerk van systemen met een grote veerkracht is het vermogen zich voortdurend aan te passen. Deze aanpassingen vinden plaats nadat iets is gebeurd of voordat iets gebeurt. Dit betekent dat het systeem het vermogen moet hebben om:

  • effectief te reageren op verstoringen, constante economische of productie druk;
  • te monitoren op bedreigingen en veranderende risico’s;
  • te anticiperen op toekomstige bedreigingen en verstoringen en andere verstorende condities;
  • te leren van gebeurtenissen in het verleden, en te begrijpen wat er precies gebeurd is en waarom.
Een fictief voorbeeld van twee RAG radarmodellen over het vermogen om te leren. Er is een duidelijk verschil te zien in de loop van enkele maanden.
RAG in de praktijk

RAG wordt op dit moment nog niet in de Nederlandse gezondheidszorg toegepast. Wel is het project ‘Ontwikkeling en evaluatie van de Resilience Analysis Grid (RAG-NL) in Nederlandse ziekenhuizen’ geselecteerd in het kader van het onderzoeksprogramma Safety-II en veiligheidsergonomie van ZonMw. Dit onderzoeksprogramma stimuleert gefundeerd onderzoek naar werkzame elementen van de Safety-II aanpak in de praktijk van Nederlandse ziekenhuizen en zelfstandige behandelklinieken.

Om te lezen

Hieronder vind je handboeken, literatuur en factsheets die meer verdieping geven aan het onderwerp FRAM.