Hoe loopt de overdracht tussen 1e en 2e lijn nu? Wat gaat goed en wat kan beter? Dat onderzochten zorgprofessionals uit het Verloskundig Samenwerkingsverband Twente volgens de methode Learning Teams. Jelle Baalman, gynaecoloog in Medisch Spectrum Twente: “We kwamen erachter dat een aantal zorgprofessionals niet echt aan bod kwam tijdens de overdracht. Kraamverzorgenden bijvoorbeeld, terwijl juist zij informatie kunnen hebben die van belang is voor de zorg voor de individuele patiënt.”
Oefenen met de methode Learning Teams is onderdeel van het Safety-II-project van MediRisk, waaraan meerdere verloskundige samenwerkingsverbanden (VSV’s) deelnemen. Learning Teams zijn multidisciplinaire teams van mensen van de werkvloer die zich verzamelen rond een gezamenlijk vraagstuk. Doel van Learning Teams is om meer inzicht te krijgen in het dagelijks werk en deze inzichten met elkaar te vertalen naar een aanpak die het werk makkelijker, veiliger en leuker maakt.
Simpel De methode is simpel. Je vormt een team en bepaalt met elkaar een onderwerp waarvan iedereen denkt: ‘dat schuurt een beetje, laten we daar eens samen in duiken’. Tijdens een bijeenkomst vraag je elkaar uit over het onderwerp in de dagelijkse praktijk. Na een periode van reflectie kijk je vervolgens samen of je met die uitkomsten ook wat wilt.
“In ons Learning Team voor de geboortezorg zijn alle betrokken zorgprofessionals vertegenwoordigd, dus ook de eerstelijns verloskundigen en kraamverzorgenden”, vertelt Baalman. “We hebben samen een thema gedefinieerd dat iedereen raakt: het moment van overdracht tijdens de bevalling. Daarover zijn geen heldere afspraken gemaakt; iedereen doet de overdracht daardoor net weer iets anders. In ons Learning Team hebben we eerst gekeken waarom het vrijwel altijd zo goed gaat. Laagdrempelig contact en een open, luisterende houding noteerden we als succesfactoren, naast de SBAR*-methode die we gebruiken. Ook gaven we elkaar complimenten. Bijvoorbeeld voor de acties die in spoedsituaties al worden ingezet voordat de overdracht formeel is afgerond. Die focus op wat goed gaat, en dat ook uitspreken, maakt dat iedereen zich beter gaat voelen. Dan kan je het vervolgens ook beter van elkaar hebben als je samen constateert dat iets anders moet.”
‘We kwamen erachter dat een aantal zorgprofessionals niet echt aan bod kwam tijdens de overdracht’
Train-de-Trainer over Learning Teams Op 13 oktober start MediRisk met een pilot Learning Teams (train – de – trainer). Deze training is bedoeld voor mensen die in hun organisatie Learning Teams willen gaan opzetten en begeleiden. Tijdens de training gaan ze met collega’s uit hun eigen ziekenhuisteam aan de slag. Daarnaast vindt er uitwisseling plaats tussen de deelnemers aan de training, om het samen leren te stimuleren. Meer informatie en aanmelden kan hier. De training start op 13 oktober met twee terugkommomenten in november en december.
Verbeterpotentieel Vervolgens keek het Learning Team van VSV Twente naar verbeterpotentieel. “We constateerden dat er informatieverlies was, doordat bij een overdracht niet alle betrokken zorgprofessionals aanwezig waren. In de dagelijkse praktijk schiet je iemand aan en draagt dan snel de belangrijkste gegevens over. Terwijl we natuurlijk allemaal beseffen dat er een heel team betrokken is bij de bevalling en dat het essentieel is dat alle betrokkenen op de hoogte zijn van relevante informatie over de patiënt.”
Deze constatering leidde uiteindelijk tot een nieuwe aanpak: bij elke bevalling een efficiënte overdracht van een paar minuten met alle betrokkenen uit de eerste en tweede lijn. “Eerst dachten we: ‘ja, zo’n gezamenlijke overdracht zou ideaal zijn, maar kan dat wel?’. Toen zijn we het gewoon gaan doen. We begonnen klein, binnen het Learning Team, en al snel zagen ook anderen de voordelen ervan. Dan gaat het snel; steeds meer teams namen de aanpak over.”
Positieve sfeer In Australië en de Verenigde Staten wordt al een tijd met Learning Teams gewerkt. In Enschede was het beslist ook niet de enige keer, zegt Baalman: “Op dit moment hebben we nog geen vervolgonderwerp voor ons Learning Team gepland, maar dat gaat zeker wel gebeuren. Het is een mooie, eenvoudige methode om een afgebakend zorgproces vanuit verschillende kanten te bekijken. Leerzaam, leuk en goed voor een positieve sfeer in het team.”
*SBAR (Situation, Background, Assessment, Recommendation) is een methode voor een complete overdracht. Meer informatie: https://www.vmszorg.nl/praktijkvoorbeelden-en-tools/sbar-methode/
Meer over Learning Teams Bekijk het videogesprek tussen Miriam Kroeze en Esther Huizer, klinisch verloskundige in het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis.